Veelgestelde vragen over griepvaccinaties

Ik ben gezond, waarom zou ik mij laten vaccineren?
Om gezond te blijven. Van influenza (in de volksmond ‘griep’ genoemd) ben je al gauw een week goed ziek en daarna duurt het vaak nog een tot twee weken totdat je je weer helemaal ‘fit voelt. Je kunt een tijd niet werken, niet sporten en niet normaal functioneren. Je sociale leven staat helemaal stil. Je gezinsleven kan ook behoorlijk ontwricht raken, zeker als meerdere gezinsleden, vrienden en collega’s hebt. Voor je het weet zit je hele gezin een maand in de lappenmand. Als mensen in je omgeving tot de risicogroepen voor griep behoren, is vaccinatie ook een sociale daad. Het verkleint de kans dat je hen besmet.
Heeft vaccineren een negatieve invloed op mijn weerstand?
Een griepprik heeft geen negatief effect op je weerstandvermogen, integendeel de weerstand wordt er juist door versterkt. Na een vaccinatie zal het lichaam antistoffen maken tegen het griepvirus. Deze antistoffen beschermen je als je met een griepvirus besmet wordt. Dit is precies wat er ook gebeurt als je een griep doormaakt. Vaccinatie activeert je afweersysteem en zorgt daardoor dat je lichaam al ‘’getraind’’ is om snel mogelijk op een infectie te reageren.
Is er een verschil tussen griep en verkoudheid.
JA. De symptomen van verkoudheid lijken soms wel wat op die van griep waardoor men al snel denkt met een griep te maken te hebben. Maar in tegenstelling tot een verkoudheid is griep een voor sommige mensen gevaarlijke infectie van de luchtwegen die veroorzaakt wordt door het griepvirus. Griep is erg besmettelijk en gezonde mensen zijn al gauw een week ziek en daarna duurt het vaak nog een of twee weken tot je je weer helemaal ‘’fit’’ voelt. In bepaalde risicogroepen, zoals mensen met astma, hartziekten, diabetes en ouderen kan griep ernstige complicaties of soms zelf de dood tot gevolg hebben.
Is griep een bedreigende ziekte?
JA. Griep kan in bepaalde gevallen zeer ernstige gevolgen hebben. Het virus beschadigt het weefsel van de longen zodat er een bronchitis of zelf longontsteking kan ontstaan. Je moet over een sterk en gezond lichaam beschikken om griep af te weren. Sommige mensen zijn verzwakt door chronische ziekte (bijvoorbeeld diabetes, hart- en nierziekten, astma) of door ouderdom en voor hen zou een besmetting met de griep te veel kunnen zijn. Deze mensen zijn vatbaar voor een bijkomende infectie met een bacterie in door het virus aangetaste longen. In deze situaties kan griep dodelijk zijn. Maar ook een gezond mens kan veel hinder ondervinden van griep en daardoor lang niet kunnen werken en deelnemen aan het sociaal even.
Kan ik als gevolg van vaccinatie griep krijgen?
NEE. Vaccinatie vindt plaats met stukjes (subunits) van een geïnactiveerd (dood) virus. Je lichaam is pas twee tot drie weken na vaccinatie optimaal beschermd. Als je binnen deze periode met het griepvirus besmet wordt, kun je dus nog wel griep krijgen, maar word je er waarschijnlijk minder ziek van omdat je toch al een bepaalde weerstand hebt opgebouwd. Vaccinatie in oktober of november is het meest ideaal, omdat je dan in de wintermaanden als de griep heerst vrijwel zeker volledig beschermd bent.
Moet ik mij elk jaar opnieuw laten vaccineren?
JA. De hoeveelheid antistoffen na de vaccinatie neemt in de loop van de tijd af. Op een gegeven moment zijn er te weinig antistoffen om een goede bescherming te bieden. Verder ondergaat het griepvirus regelmatig kleine veranderingen en kan op deze manier ons afweersysteem steeds opnieuw verrassen. De antistoffen die het ene jaar worden aangemaakt tegen het griepvirus, herkennen dus niet automatisch het virus van het jaar daarop. Hierdoor biedt de griepprik van het vorige jaar onvoldoende bescherming en moet vaccinatie elk jaar herhaald worden. Het griepvaccin is zodanig van samenstelling dat het bescherming biedt tegen de meeste voorkomende griepvirussen. De samenstelling van het vaccinatie wordt bepaald door de Wereldgezondheidsorganisatie, de WHO. Om een optimale bescherming te blijven bieden wordt het vaccin elk jaar weer aangepast aan de veranderende virussen.
Ik hoor wel eens dat iemand een griepprik heeft gehad en toch griep heeft gekregen. Hoe kan dat?
Niet alles wat wij griep noemen is ook echte griep. In zijn mildste vorm is griep moeilijk te onderscheiden van andere aandoeningen van de luchtwegen, zoals verkoudheid, en dan wordt al gauw gezegd ‘’ik heb de griepprik gehad en heb toch griep gekregen’’. Bovendien biedt het vaccin geen 100% bescherming en is er dus een kleine kans dat je toch griep krijgt. Die is dan echt meestal wel veel milder en het risico op complicaties is kleiner. De mate van bescherming die een vaccin biedt kan van persoon tot persoon verschillen, onder andere door ziekte of door gebruik van medicijnen die het afweersysteem van het lichaam beïnvloeden. Verder is het zo dat men niet altijd met 100% zekerheid van tevoren kan voorspellen welke virussen tijdens de winter aanwezig zullen zijn. Het vaccin is zo samengesteld dat de meest waarschijnlijke virussen er in ieder geval inzitten. Het kan echter voorkomen dat men door een andere griepvirus, dat niet in het vaccin zit, toch nog ziek wordt.
Wordt er een ernstige griepepidemie verwacht dit seizoen?
Het is nooit van tevoren te voorspellen of er een griepepidemie zal komen en hoe ernstig de epidemie zal zijn. Wereldwijd wordt er onderzoek gedaan naar het voorkomen van griepvirussen. Omdat de virussen steeds hun kenmerken veranderen, is het moeilijk te voorspellen welk virus het komende griepseizoen epidemie kan veroorzaken. Over de ernst van het komende seizoen daarom nu nog niets te zeggen. In het algemeen kan men wel stellen dat er elk jaar wel een griepepidemie plaatsvindt. Dat zal dus waarschijnlijk ook deze winter weer het geval zijn.
Is de vaccinatie pijnlijk?
Of de prik zelf pijn doet is heel persoonlijk. Vaak wordt gezegd dat je de prik alleen voelt als je kijkt op het moment van prikken. De griepprikken hebben een dunne, zeer scherpe naald. Het voordeel daarvan is dat de naald bij het injecteren weinig weerstand van de huid ondervindt en de gevaccineerde dus weinig voelt. Na de vaccinatie is de plek waar is geprikt bij een klein gedeelte van de gevaccineerde nog een dag of wat gevoelig.
Zijn er bijwerkingen van de vaccinatie te verwachten?
In de klinische studies die wij jaarlijks doen geeft ruim 95% van de gevaccineerde aan, geen of slechts gering ongemak als gevolg van de vaccinatie te hebben gehad. Bij een kleine minderheid is de plek van de prik daags na de vaccinatie iets dikker en gevoeliger. Ook een klein gedeelte van de mensen zegt zich de dag van de vaccinatie en de dag erna moe en ‘’gammel’’ te voelen. Dit laatste kan worden verklaard doordat het lichaam begint antistoffen tegen het griepvirus op te bouwen en de ene persoon hier gevoeliger voor is dan de ander.
Wat kost een griepprik als ik naar mijn huisarts ga?
Niets, behalve wat tijd. Als u tot de risicogroepen behoort, zoals die zijn gedefinieerd in het kader van het Rijksvaccinatie programma Influenza, is griepprik gratis.Als u daar niet toe behoort, moet u eerst een recept aanvragen bij de huisarts. Vervolgens koopt u het vaccin bij de apotheek. Met het vaccin gaat u naar de huisarts om u te laten vaccineren. Naast de kosten van het vaccin kan de huisarts de kosten van het bezoek in rekening brengen.Sommige werkgevers bieden de griepprik gratis aan haar medewerkers aan. Vraag hiernaar bij je werkgever.
Ik ben zwanger, kan ik mij dan toch laten vaccineren?
JA. Als je zwanger bent, is het krijgen van griep, en dan met de name de complicaties die het gevolg kunnen zijn van griep, een risico voor moeder en kind. Daarom wordt vaccinatie vaak aanbevolen voor zwangere vrouwen, die tijdens het griepseizoen (december tot april) in hun tweede of derde trimester van hun zwangerschap zijn (dus>13 weken zwanger).Als je tot de risicogroep behoort, wordt vaccinatie aanbevolen ongeacht het stadium waarin de zwangerschap zich bevindt.
Ik heb last van allergieën, kan ik mij dan toch laten vaccineren?
Niet als u last heeft van kippenei eiwit allergie, dan mag u niet gevaccineerd worden met het griepvaccin. Het is altijd verstandig om hier eerst met de arts over te spreken.
Er zijn tegenwoordige nieuwe geneesmiddelen tegen griep. Moet ik mij dan toch nog laten vaccineren?
Vaccinatie biedt de beste bescherming tegen griep. De nieuwe geneesmiddelen kunnen pas worden ingenomen als men al griep heeft. Dit moet dan wel snel gebeuren (binnen 24-48 uur), want alleen dan kunnen deze middelen de ziekteduur met ongeveer één dag bekorten. Het is niet goed mogelijk om binnen 48 uur vast te stellen of griepverschijnselen veroorzaakt worden door het griepvirus. Als dat niet het geval is dan helpen deze medicijnen niet en worden ze ten onrechte ingenomen. Voorkomen is beter dan genezen.